EMZİRME
Yenidoğan bebeklerde bulunan emme, arama ve yutma refleksleri bulunur. Arama refleksinde bebekler yanaklarına, dudaklarına veya çenelerine herhangi bir şey dokunduğunda başlarını çevirerek ağızlarını açar ve dillerini öne uzatarak meme ararlar. Emme refleksinde yine bebekler damaklarına bir şey dokunduğunda emmeye başlarlar. Takiben bebeğin ağzı sütle dolduğunda yutma refleksi gerçekleşir. Bebekler koordine bir şekilde emme, yutma ve aynı anda nefes almayı genellikle gebeliğin 32-35. haftalarından itibaren başarabilirler. Emzirme süreci başladığında bebeğin bu reflekslerinin sağlıklı olması emzirmenin devamı açısından oldukça önemlidir.
Emzirmeye İlk Ne Zaman Başlanmalı?
Doğum sonrası ilk 1 saat içinde bebeğinizi kucağınıza alarak emzirmeye başlamanız emzirmenin başarısını artırdığı gibi bebeklerin iyi gelişim göstermesini sağlar. Ten teması kurmak onun dış ortama alışmasına yardımcı olduğu gibi emzirmenizi de kolaylaştırır.
Bazı bebekler memeyi hemen tutar ve emer, hiçbir sorun yaşanmaz. Bir kısmı memeyi tutar ama emmeyebilir. Bazı bebekler ise belki hiç memeyi tutamayabilir. Her nasıl olursa olsun mutlaka sakin ve sabırlı olun. Moraliniz bozmayın. Unutmayın emzirme doğal bir şeydir ama zamanla öğrenilip beceri kazanılır. Denemeye devam edin ve yardım isteyin. Bebeğiniz ilk kez memeyi tuttuğu zaman mutlaka düzgün tutup tutmadığının kontrol edilmesini sağlayın. Emzirme konusunda uzman kişilerden destek alın. Çevrenizde bulunan ve size negatif etki edecek kişilerden uzak durun. İlk emzirmelerde zaten pek çok annenin aynı sorunları yaşadığını ve yalnız olmadığınızı bilin. Ama alacağınız destek ile sakin ve sabırlı kalarak durumun üstesinden gelebileceğinizi de unutmayın.
Kanguru Bakımı (Ten Tene Temas) Nedir?
Ten tene temas bebeğinizin kalp atımlarını, nefes alıp vermesini düzenler, vücut sıcaklığını korumasını sağlar, kan şekerini düzenler, emzirmenin başlamasını kolaylaştırır, ağlamayı ve ağrıyı azaltır, bebeğiniz ile birbirinizi tanımanızı ve bağlanmayı sağlar. Ayrıca anne cildindeki yararlı bakterilerin bebeğe geçmesine yardımcı olur. Bebeğiniz ile ten tene temas yapamadığınız durumlar olduğunda kesinlikle endişeye kapılmayın. Siz ve bebeğiniz hazır olduğunda bunu gerçekleştirmeniz yeterlidir. Çünkü yapılan çalışmalar sadece ilk saatler ve ilk günler dışında bebeğiniz büyürken yapacağınız ten tene temasın her zaman bebeğinizin sağlığını olumlu olarak etkilediğini göstermiştir.
İlk Süt (Kolostrum) Nedir?
Bebeğinizin ilk emdiği süt, hamilelik boyunca vücudunuzun ürettiği ve bebeğinizi enfeksiyonlardan koruyan kolostrumdur. Miktarı çok azdır. Koyu kıvamlı, şeffaf sarı renktedir. İlk 2-5 gün arasında salgılanır. Kolostrum bebeğiniz için mükemmel bir besindir. Protein oranı yüksektir, şeker ve yağ oranı düşüktür ve sindirimi kolaydır. İçeriğindeki antikorlar ile bağırsak yüzeyini kaplar ve bebeği mikroplardan korur. Doğal müsil etkisiyle bebeğinizin kolay kaka yapmasını sağlar, sarılığı önler ve bağışıklığı güçlendirir.
Emzirmenin İlk Haftalarında Meme Uçlarında Ağrı Neden Olur?
Emzirmenin ilk günlerinde annelerin meme uçlarında ağrı hissetmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Çünkü ilk emzirmelerde anneler bebeğini memeye tuttururken biraz acemilik yaşar. Zaman geçtikçe anneler emzirmeyi öğrenir, bebek ile birbirine alışır ve meme uçlarındaki ağrı günler içerisinde kaybolur. Bu süreçte annelerin sabırlı olması ve bebeğini sık sık emzirerek emzirmeyi ve bebeğini memesine nasıl tutturması gerektiğini öğrenmesi gerekir. Ayrıca meme ucuna da bir miktar bakım vererek ilk günlerde gelişen meme ucu ağrılarını atlatması mümkün olur. Fakat ilk günlerde olan meme ucundaki bu ağrılar pek çok kişi tarafından normal olarak düşünülse de aslında emzirme sırasında işlerin yolunda gitmediğinin bir göstergesidir. Meme ucundaki ağrının en sık nedeni de bebeğin memeyi doğru tutmamasıdır.
Doğru Emzirme Tekniği Nasıl Olmalıdır?
Emzirme doğal bir süreç olmasına rağmen annelerin bu dönemde destek alması ve bilgilendirilmesi gerekmektedir. Anneye bebeğine nasıl pozisyon vereceği ve memeyi nasıl tutturacağı mutlaka gösterilmeli ve desteklenmelidir. Emzirme öncesinde anne rahat ve sakin bir ortamda olmalıdır. Bebeğin yüzü ve vücudu anneye dönük olmalı, vücudu düz bir hat oluşturmalı, anne bebeğini kendine yakın tutmalıdır. Bebeğin başı dirseğe yerleştirilmeli ve kolu ile vücudu desteklenmelidir. Memeyi C harfi şeklinde kavrayarak ve başparmakla memenin üstünden destekleyip memeyi bebeğin ağzına gelecek hale getirmek önemlidir. Meme ucu bebeğin dudaklarına sürülerek ağzını büyük açması beklenmelidir. Bebeğin memeyi yakaladığı anda meme ucuyla birlikte çevresindeki kahverengi kısmı da kavraması sağlanmalıdır. Bebek memeyi doğru yakaladığında ağzı büyük açık, dudakları dışa dönük, çenesi memeye değer şekilde olmalıdır. Kahverengi alanın (areola) alt kısmı üsttekinden daha az görünmelidir. Emzirme bitiminde meme ucu sağlıklı görünmelidir.
Uzun Süreli Emzirmenin Faydaları Nelerdir?
- Anne sütü her zaman besin değeri olan değerli bir içecektir.
- Bebeğinizin büyümesine göre içeriği değişir ve her zaman ihtiyaçlarını karşılar.
- Hastalıklara karşı koruyucudur, bağışıklık sistemini güçlendirir.
- İleri yaş kalp, kanser, obezite, diyabet gibi hastalıkların riskini azaltır.
- Çene ve diş gelişimini destekler, diş bozukluklarını azaltır.
- Beyin gelişimini destekler.
- Anne-bebek bağı güçlenir, oksitosin ve serotonin gibi hormonlar mutluluk sağlar.
- Anne meme, yumurtalık ve kalp hastalıklarına karşı korunur.
- Anne doğum sonrası kilo vermeye yardımcı olur.
Emzirme Destek Sistemi (EDS) Nedir?
Emzirme döneminde farklı nedenlerle yeterli süt alamayan bebeklere sağılmış süt veya anne mamaları ile destek yapılması gerekebilir. Bu dönemde sütü bebeğe vermek için kaşık, enjektör, fincan ve biberon kullanılabilir. Ancak bir diğer yöntem de emzirme destek sistemidir (EDS). EDS, bebeğin anne memesini emerken aynı anda destek olarak sağılmış süt veya mama almasını sağlayan bir düzenektir. En büyük faydası bebeğin memeyi bırakmasını önlemesidir.
EDS Ne Zaman Kullanılır?
- Annenin yetersiz süt üretimi varsa,
- Bebeğin destek alması gerekiyorsa,
- Anne evlat edinmişse ve emzirme deneyimi yaşamak istiyorsa,
- Biberona alışmış bebeği memeye döndürmek isteniyorsa.
EDS Nasıl Hazırlanır ve Kullanılır?
EDS hazırlamak için ince bir beslenme sondası, bir biberon, iğnesiz enjektör ve flaster yeterlidir. Beslenme sondasının renkli kısmı süt dolu biberonun içine yerleştirilir. Diğer ucu memeye hizalanarak cilde flaster yardımıyla sabitlenir. Biberona sağılmış süt veya mama konur. Bazen bebeğiniz memeyi tuttuktan sonra sondanın ucunu aradan ağız içine yerleştirerek de kullanılabilir.
EDS’nin Avantajları
- Bebek memeyi emerken aynı anda süt alır.
- Bebek memeden emmeyi kolay öğrenir.
- Anne sütünün artmasına yardımcı olur.
- Biberona alışmayı önler.
- Ten teması sağlar, bağ kurmayı güçlendirir.
- Emzirmenin uzun süre devam etmesine katkı sağlar.
Meme Reddi Nedir?
Meme reddi bebeklerde sık karşılaşılan bir durumdur. Bebeklerin memeyi reddetmesi, emmek istememesi, kısa süre emip ağlaması veya hiç memeye yaklaşmaması şeklinde görülür. Bu durum anneler için stresli olsa da genellikle geçicidir. En önemli şey annenin sakin ve sabırlı olmasıdır.
Meme Reddi Nedenleri
- Bebeğin memeyi doğru tutamaması,
- Biberon veya emzik kullanımı,
- Burun tıkanıklığı, pamukçuk, diş çıkarma, hastalık,
- Annenin stresli olması, farklı koku kullanması,
- Sütün çok hızlı veya yavaş akması,
- Ev ortamındaki huzursuzluk, hormonal değişiklikler, işe dönüş.
Meme Reddi Durumunda Ne Yapılmalı?
- Sakin ve sabırlı olun, bebeği zorlamayın.
- Ten tene temas kurun, sling kullanın.
- Bebeği uykulu haldeyken emzirmeyi deneyin.
- Gerekirse bir miktar süt sağarak memeye teklif edin.
- Emzik ve biberon kullanımını bırakın.
- Bebeği farklı pozisyonlarda emzirmeyi deneyin.
- Gerekirse emzirme danışmanından destek alın.